Het ‘strengste asielbeleid ooit’ van het nieuwe kabinet bepaalde in 2024 voor een groot deel het politieke en publieke debat. De asielnoodmaatregelenwet, het tweestatusstelsel en de dwangsommen voor het COA door overbezetting van Ter Apel kwamen veelvuldig aan bod. Het aantal (eerste) asielaanvragen daalde in 2024, net als het aantal verleende reguliere verblijfsvergunningen.
Jaaroverzicht 2024 | EMN Nederland
Jaaroverzicht EMN Nederland 2024: ‘het strengste asielbeleid ooit’ en het Europese migratiepact
15 juli 2025
> Lees het volledige jaaroverzicht 2024 van het Europees Migratienetwerk Nederland
Het nieuwe kabinet Schoof zette in 2024 in op een streng asielbeleid en een selectiever en gerichter arbeidsmigratiebeleid. Naast de politieke en maatschappelijke discussies over asiel ging het debat in Nederland onder andere over de beëindiging van de rijksbijdrage voor de Landelijke Vreemdelingenvoorziening, interlandelijke adoptie, gematigde bevolkingsgroei en de voor- en nadelen van internationalisering in het hoger onderwijs. Op 14 mei werd het Asiel- en Migratiepact van de Europese Unie officieel aangenomen door de Raad van de EU. Eind 2024 diende Nederland het nationale implementatieplan voor het pact in bij de Europese Commissie.
Een aantal belangrijke ontwikkelingen en trends in 2024
Reguliere migratie
- Implementatie van de herziene Europese blauwe kaart-richtlijn.
- Beëindiging van de speciale regeling voor Aziatische horecamedewerkers.
- Nieuwe wettelijke basis voor fraudeonderzoek bij schijnrelaties (gezinsmigratie).
Internationale bescherming (asiel)
- Wijzigingen in de geloofwaardigheidsbeoordeling van asielaanvragen.
- Wijzigingen in de beoordeling van asielaanvragen op grond van politieke overtuiging, de veiligheidssituatie in een land van herkomst en vereenzelviging met de fundamentele waarde van gelijkheid tussen man en vrouw.
- Instelling besluit- en vertrekmoratorium voor Libanon en Syrië en beëindiging moratorium voor Soedan en de Palestijnse gebieden.
Oekraïne
- Versnelling van de procedure voor tijdelijke bescherming.
- Inwerkingtreding van de Tijdelijke Wet Opvang Ontheemden Oekraïne (TWOO).
- Beëindiging tijdelijke bescherming voor mensen uit niet-EU/EFTA-landen die voor het uitbreken van de oorlog een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne hadden.
Integratie
- Vernieuwing van de eindtermen van het inburgeringsexamen.
- Invoering reiskostenvergoeding voor statushouders om naar de gemeente van hun inburgeringstraject te reizen.
- Aanpassing van de hotel- en accommodatieregeling om de doorstroom van statushouders naar permanente woningen te versnellen.
Grensbeheer en visumbeleid
- Vaststelling van de (verplichte) nationale strategie in het kader van het Europees geïntegreerd grensbeheer.
- Pilot digitale reisdocumenten op Nederlandse luchthavens.
- Nieuwe wettelijke basis voor gebruik van biometrie bij automatische grenscontroles.
Mensensmokkel en irreguliere migratie
- Nieuwe maatregelen van de Calais-groep.
- Aansluiting Nederland bij het EU-voorstel ‘Wereldwijde Alliantie tegen migrantensmokkel’.
- Stop op het zonder toestemming doorzoeken van telefoons van aangehouden irregulier verblijvende migranten, vanwege gebrek aan wettelijke grondslag.
Terugkeer
- Verlenging van de langdurige samenwerking met de IOM en aanpassing van de financiële ondersteuning voor herintegratie.
- Verplichting om bij elk terugkeerbesluit een specifiek land te benoemen, ook bij onduidelijkheid over nationaliteit.
- Aanscherping van de regels rond detentie van migranten.
